Աշխարհի գավաթի եզրափակիչը Լուսաիլ քաղաքում էր, որը նույնիսկ մի քանի տարի առաջ գոյություն չուներ, ուստի Քաթար 2022-ը կմնա պատմության էջերում և պատճառները, որոնցից ոչ բոլորն ունեն առնչության ֆուտբոլի հետ, բազմաթիվ են: Աշխարհում ոչինչ գոյություն չունի առանձին վերցրած. արվեստը, քաղաքականությունը, փիլիսոփայությունը, բիզնեսը, բարոյագիտությունը, տնտեսագիտությունը, սպորտը և մնացած ամեն ինչ փոխկապակցված են և այդպես եղել է միշտ, այդ իսկ պատճառով, վերնագրի պարզ հարցի պատասխանը զարմանալիորեն բարդ է և անորոշ, սակայն սկզբում այն կարող է պարզ թվալ: Դիցուք, վերցնենք բոլոր նախորդ աշխարհի առաջնությունների ծախսերի մասին եղած տվյալները, դրանք գումարենք, ապա համեմատենք ստացած թիվը այս աշխարհի առաջնությունների ծախսերի ընդհանուր թվի հետ: Յուրաքանչյուր ոք, ով ունի մաթեմատիկայի դպրոցական գիտելիքներ և ինտերնետ հասանելիություն, իսկույն կկատարի առաջադրանքը: Խնդիրը սակայն, բոլորովին էլ կապ չունի մաթեմատիկայի հետ: Հարցին պատասխանելու, ավելի կոնկրետ՝ անհրաժեշտ բոլոր թվերը գտնելու համար պետք է անթիվ-անհամար ենթադրություններ և սուբյեկտիվ դատողություններ անել այն մասին, թե ինչն է պետք և ինչը պետք չէ համարել աշխարհի գավաթի համար արված ծախս:
229 միլիարդ դոլարը աստղաբաշխական թիվ է: Այն գերազանցում է աշխարհի շատ երկրների ՀՆԱ-ն, համընկնում է Քաթարի ՀՆԱ-ի հետ, բայց սա նաև ապակողմնորոշիչ թիվ է, որն այս աշխարհի գավաթի նախաշեմին բազմիցս օգտագործվել է ԶԼՄ-ների կողմից:
Որպեսզի հասկանանք, թե ինչու է այս թիվը ապակողմնորոշիչ և ոչ ճշգրիտ, առաջարկում ենք ստանալ նմանատիպ պատկեր շատ ավելի փոքր մասշտաբով՝ մեկ անձի տեսանկյունից: Թեմայից շատ չշեղվելու համար, պատկերացնենք, որ ես ցանկանում եմ կազմակերպել աշխարհի գավաթի եզրափակչի մեծ դիտման հավաքույթ քսան ընկերներիս հետ իմ տանը և ինձ պետք է հասկանալ, թե որքան գումար եմ ծախսելու: Ահա հենց այստեղ էլ բախվում ենք այն խնդրին, թե ինչն է պետք և ինչը պետք չէ ներառել ծախսերի հաշվարկում: Որոշ ծախսեր հեշտ կլինի դասակարգել, քանի որ դրանք ուղղակիորեն և բացառապես վերաբերում են այս միջոցառման կազմակերպմանը, ինչպես օրինակ՝ զգալի ծավալի գարեջուր և մի քանի կիլոգրամ չիփս գնելը, քսան հոգու համար սնունդ և զովացուցիչ ըմպելիքներ պատվիրելը և այլ գնումներ, որոնք նախատեսված են հավաքույթի մասնակիցների կողմից տեղում սպառման համար: Ի հավելումն դրան, ինձ պետք է համոզվել, որ հարմարավետ կլինի դիտել խաղը քսան անձի հետ: Այսինքն եթե աթոռ ունեմ միայն տասը հոգու համար, ստիպված կլինեմ ևս տասն աթոռ ձեռք բերելու մասին մտածել՝ վերցնել հարևաններից (հուսով եմ անվճար) և գնել տասն աթոռ, որոնք, հավանաբար, նկուղում կմնան մինչև հաջորդ մեծ հավաքույթը: Եթե արդեն ունեմ մեծ հեռուստացույց, ապա մի ծախս կնվազի, իսկ եթե չունեմ և պիտի գնեմ, ապա, անշուշտ, ևս մեկ ծախս է ավելանում: Այնուամենայնիվ, այսպես կլինի ամենապարզ մոտեցմամբ: «Արդյո՞ք ես մտադիր էի հեռուստացույց գնել անկախ այս հավաքույթից», հարցի պատասխանից էլ կախված կներառենք այն հաշվարկներում, թե ոչ: Եթե ընտրեմ հավաքույթի համար ավելի մեծ հեռուստացույց ունենալը, ապա գնային զգալի տարբերություն կլինի: Եթե ընտրեմ պրոյեկտոր վարձակալելու տարբերակը հեռուստացույցի փոխարեն (վերջինս կարող եմ հետո էլ օգտագործել), ապա անկասկած, ծախսերը կնվազեն և ի վերջո կմնան միայն նվազագույն կարևոր ծախսերը, որոնք են գարեջուր և չիփս:
Ակնհայտ է, որ կան բազում հնարավորություններ, որոնցով էլ պայմանավորված են ծախսերը: Բանն այն է, որ ոչ մի կերպ հնարավոր չէ պարզել, թե որքան գումար է արժեցել այս աշխարհի առաջնությունը և փորձելն էլ լիովին անիմաստ է: Այս աշխարհի գավաթի ընձեռած օգտակարությունը շոշափելի կդառնա ինչ-որ մի օր ապագայում և ինչպիսի ընթացք Քաթարն ու ամբողջ աշխարհը կընտրեն, այնպես էլ այդ օգտակարությունը կկրի որոշակի ազդեցություն:
Զեկույցներում նշվում է, որ 31 միլիարդ դոլար ծախսվել է տրանսպորտային ենթակառուցվածքների վրա, 48 միլիարդ դոլար՝ հյուրընկալության բարելավման, ևս 28 միլիարդ դոլար՝ նոր քաղաքի կառուցման վրա, որտեղ կկայանա եզրափակիչը: Այս ամբողջը կմնա իր տեղում աշխարհի առաջնությունից հետո էլ և կծառայի երկրին տասնամյակներ շարունակ: 31 միլիարդ դոլարի մեջ են մտնում այն ծախսերը, որոնք արվել են Դոհայի «Համադ» միջազգային օդանավակայանը աշխարհի լավագույն և բանուկ օդանավայաններից մեկը վերածելու համար: Քաթարի՝ աշխարհի առաջնությունը հյուրընկալելու իրավունքը ստանալուց հետո օդանավակայանը և հենց ինքը երկիրը, դարձել են բազմաթիվ ուղղությունների միջազգային հանգույց: Օդանավակայանին զուգահեռ՝ «Քաթար ավիաուղիներն» այժմ համարվում է աշխարհի լավագույն ավիաընկերություններից մեկը, ուստի 229 միլիարդ դոլարի ծախսը, անկասկած շատ ավելի երկար մնայուն կլինի, քան բուն մրցաշարը:
Մեկ այլ պատմություն է զրոյից յոթ մարզադաշտ կառուցելու և ութերորդը վերանորոգելու համար ծախսված 6,5 միլիարդ դոլարը: Ֆուտբոլի պատմության և ֆուտբոլային գործունեության բացակայության պայմաններում, աշխարհի առաջնությանն ընդառաջ կառուցված վիթխարի կառույցները մատնվելու են անգործության այնպես ինչպես ֆուտբոլի, այնպես էլ տրանսպորտային առումով: Բրազիլիան և Ռուսաստանը զարգացող երկրներ էին, որտեղ ամեն ինչ նույնպես զարգանում էր, ներառյալ մարզադաշտերը, ճանապարհները և հյուրանոցները, որոնք նրանք զգալիորեն բարելավեցին, ինչի մասին զարգացած տնտեսությամբ Գերմանիան չէր էլ մտածում: Իսկ Քաթարը ստիպված էր զրոյից կառուցել այս ամենը: Դառնալով տանն անցկացվող հավաքույթի օրինակին՝ նշենք, որ ծախսերը կտարբերվեն նաև ելնելով այն բանից, թե ինչ սկզբնական վիճակում էր տունը նախքան ընկերներին հրավիրելը:
Այսպես թե այնպես, այս աշխարհի առաջնությունը Քաթարին մեծապես տեսանելի դարձրեց: Պարսից ծոցի քաղաքները, ինչպիսիք են Դոհան, Մանաման կամ Քուվեյթը, հաճախ էին մնում ստվերում, քանի որ Դուբայը դարձել էր հիմնական միջազգային հանգույցը և ծովածոցի զարդը, այսպիսով՝ նրանք փորձում են իրենց տեսանելի դարձնել աշխարհին արտառոց ու արտասովոր միջոցներով: Անցյալ տարի Քաթարն առաջին անգամ հյուրընկալեց Ֆորմուլա 1-ի ավտոմրցարշավը: Նշոնք նաև, որ Սաուդյան Արաբիան ևս անցկացրել է ավտոմրցարշավ, իսկ Բահրեյնը, ԱՄԷ-ն և Սինգապուրն անց են կացնում ավելի քան մեկ տասնամյակ:
Որքան էլ կազմեն այս աշխարհի առաջնության ծախսերը, Քաթարի հանրահայտություն ձեռք բերելը մյուս երկրների հետ համեմատության մեջ աննախադեպ էր: Աշխարհի հաջորդ առաջնությունը կանցկացվի Հյուսիսային Ամերիկայում՝ առնվազն երեք երկրում: Պետք չէ սպասել, որ ծախսերը մոտ կլինեն այս հոդվածում տեղ գտած թվերին, բացառությամբ՝ 2006թ. Գերմանիայի 3,6 միլիարդ դոլարի բյուջեի: ԱՄՆ-ն, Կանադան և Մեքսիկան ունեն մարզադաշտեր, տրանսպորտի և հյուրընկալության ենթակառուցվածքներ՝ սպասարկելու մի քանի միլիոն այցելուի և անցկացնելու ավելի քան 104 ֆուտբոլային հանդիպումներ: Քաթարը չուներ նման պայմաններ, սակայն այժմ արդեն ունի: Հավանաբար արժեր ֆինանսական միջոցներ ծախսել՝ հաշվի առնելով, որ երկիրն ունի ավելի քան մեկ դար բավարարող գազի պաշարներ: